Montelbaanstoren
In deze Spotlight neemt "Amsterdam by Night" een kijkje bij een stukje Amsterdamse historie: de Montelbaanstoren. Deze oude verdedigingstoren maakte vroeger deel uit van de oostelijke verdedigingswerken van de stad. De Montelbaanstoren behoort tot de oudste en meest herkenbare monumenten van de stad.
Aanval op Lastage
Tijdens de middeleeuwen werd de stad voorzien van verschillende verdedigingswallen en grachten die kwaadwillende buitenstaanders tot staan moesten brengen. Door bevolkingstoename groeide de stads echter steeds verder buiten de bestaande verdedigingswerken en nieuwe wijken ontstonden in het onbeschermde omliggende land. Zo ging het ook met de Lastage, een industriele havenwijk ten oosten van het stadscentrum. In de 16de eeuw herbergde dit gebied voornamelijk scheepswerven en vervuilende industie die uit het centrum geweerd werd.
Door de toenemende rijkdom werd Amsterdam een lucratieve prooi voor plunderaars en in 1512 werd de stad aangevallen door Gelderse troepen. Bij deze aanval werd de stad zelf niet geplunderd, maar het industriele gebied van de Lastage werd volledig vernield, deels door plundering en deels door Amsterdam zelf om de aanvallers geen beschermde uitvalsbasis te bieden.
Uitbreiding verdedigingswerken
Na de aanval werd besloten om de verdedigingswerken uit te breiden om met name het oostelijke deel van de stad, inclusief de Lastage, beter te beschermen. De Montelbaanstoren vindt zijn oorsprong in deze nieuwe verdedigingswerken en werd rond 1517 gebouwd. In tegenstelling tot de huidige toren was het origineel vierkant. Lang heeft de beschermende functie niet stand gehouden want de stad werd tussen 1585 en 1591 zodanig uitgebreid dat de Montelbaanstoren onbruikbaar werd. De toren werd vervolgens als magazijn en uitkijkpost gebruikt. Ook werd het bovenste deel verwijderd.
Verbouwing en nieuwe functie
Rond 1606 werd besloten om de Montelbaanstoren van een uurwerk te voorzien zodat ook de bewoners van de Lastage wisten hoe laat het was. Hiervoor werd de toren verbouwd door stadsarchitect Hendrick de Keyser. In 1610 begon het gebouw echter te verzakken en om instorting te voorkomen werd de toren gestut en later rechtgetrokken en verstevigd. In 1852 werd financiering van een renovatie van de toren door een raadscommissie geweigerd, maar door een meevaller kon de Montelbaanstoren uiteindelijk toch gerestaureerd worden. Na de renovatie vervulde de toren functies als stadswaterkantoor, politiepost en als kantoor van Waternet.
Bronvermelding:
Interessant wat u heeft gelezen? Deel deze pagina dan! Bestel afdrukken via de Prints pagina.
Terug naar Spotlight